Δέλτα του Ποταμού Έβρου
Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου σχηματίζεται στις εκβολές του ποταμού Έβρου και συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους βιοτόπους της Ευρώπης. Τα νερά και τα φερτά υλικά του ποταμού, μαζί με την δράση της θάλασσας, σχημάτισαν και εξακολουθούν να διαμορφώνουν ένα πολύπλοκο Δέλτα με μεγάλη ποικιλία βιοτόπων, όπου βρίσκει καταφύγιο ένας μεγάλος αριθμός ειδών φυτών και ζώων.
Η συνολική του έκταση είναι 200.000 στρέμματα εκ των οποίων τα 95.000 (80.000 χερσαία και 15.000 στρ. υδάτινη επιφάνεια) είναι ενταγμένα στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ (1971) λόγω των σημαντικών ειδών που φιλοξενεί. Επίσης, μέρος του Δέλτα χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας και προτείνεται ως Τόπος Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο Δίκτυο Natura 2000
Βιότοποι
Στο Δέλτα Έβρου μπορούν να διακριθούν 7 βασικές ενότητες βιοτόπων σε κάθε μία από τις οποίες αντιστοιχεί και μια ιδιαίτερη ενότητα βλάστησης ανάλογα με την αλληλεπίδραση διάφορων παραγόντων όπως το έδαφος, το μικροκλίμα, η ύπαρξη γλυκού ή αλμυρού νερού κ.λ.π. Ξεκινώντας από τις βόρειες περιοχές και καταλήγοντας στη θάλασσα μπορεί κανείς να διακρίνει τους εξής χαρακτηριστικούς βιότοπους:
- Παραποτάμια βλάστηση
- Θαμνώνες με αρμυρίκια
- Υγρά λιβάδια με βούρλα
- Υποβρύχια βλάστηση των αλμυρών – υφάλμυρων υδάτων
- Βλάστηση των λιμνοθαλασσών –γλυκών υδάτων
- Αλοφυτική βλάστηση
- Αμμόφιλη βλάστηση
Χλωρίδα
Στην Δελταϊκή έκταση έχουν παρατηρηθεί πάνω από 300 είδη φυτών. Στις όχθες του ποταμού και των χειμάρρων φύονται δέντρα όπως πλατάνια, ιτιές, λεύκες και σκλήθρα. Μέσα στα κανάλια μπορεί να παρατηρήσει κανείς νούφαρα και νεροκάστανα να επιπλέουν, στα λιβάδια ίριδες και ορχιδέες, ενώ στις ακτές και τις αμμονησίδες φύονται φυτά με λίγες απαιτήσεις όπως ο γιγάντιος έλυμος και το κρίνο της θάλασσας. Οι πιο εντυπωσιακές όμως είναι οι αρμυρήθρες, οι οποίες το Φθινόπωρο παίρνουν ένα βαθυκόκκινο χρώμα, σκεπάζοντας τις όχθες των λιμνοθαλασσών και τους αλμυρόβαλτους.
Πανίδα
Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φημίζεται για τα αναρίθμητα είδη πανίδας που φιλοξενεί. 40 είδη θηλαστικών ζουν στο Δέλτα. Πιο συνηθισμένα είδη είναι η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο λαγόγυρος, η αγριόγατα, το αγριογούρουνο, η βίδρα. Τα αμφίβια και τα ερπετά που απαντώνται στον υγρότοπο αριθμούν 28 είδη. Πιο συχνά παρατηρούνται οι νεροχελώνες, τα νερόφιδα, οι βάτραχοι και οι σαύρες. Στις υδάτινες εκτάσεις ζουν 46 είδη ψαριών. Στο γλυκό νερό ζουν ψάρια όπως το σαζάνι, η τούρνα και ο γουλιανός ενώ στο αλμυρό όπως το χέλι, η τσιπούρα, το κεφάλι, το λαβράκι και η γλώσσα.
Ορνιθοπανίδα
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 320 είδη πουλιών. Η μεγάλη ποικιλία είναι χαρακτηριστικό του Δέλτα. Η γεωγραφική θέση, καθώς και οι εκτεταμένες εκτάσεις φυσικών βιοτόπων συμβάλλουν σημαντικά στην αξία του για την ορνιθοπανίδα.
Το χειμώνα ξεχειμωνιάζουν δεκάδες χιλιάδες υδρόβια πουλιά. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες πάπιες με πιο κοινά είδη το Κιρκίρι, την Πρασινοκέφαλη, το Σφυριχτάρι, χήνες όπως η Ασπρομέτωπη, και οι πιο σπάνιες Κοκκινόχηνα και Σταχτόχηνα αλλά και ένα κοπάδι από Νανόχηνες που αποτελεί σχεδόν ολόκληρο τον αναπαραγόμενο φυσικό Ευρωπαϊκό πληθυσμό του είδους. Επίσης, το Δέλτα είναι ο πιο σημαντικός βιότοπος στην Ελλάδα για τα τρία είδη των ευρωπαϊκών κύκνων (Βουβόκυκνος, Αγριόκυκνος, Νανόκυκνος). Αρπακτικά που παρατηρούνται είναι ο Στικταετός, ο Βασιλαετός, ο Θαλασσαετός, η Γερακίνα, ο Καλαμόκιρκος, ο Βαλτόκιρκος.
Την άνοιξη το Δέλτα του Έβρου φιλοξενεί μεγάλους πληθυσμούς πουλιών τα οποία μετακινούνται από την Αφρική προς την Βόρεια Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους σταματούν στο Δέλτα για ανάπαυση και τροφή στους πλούσιους και ασφαλής βιότοπους του υγροτόπου, με τα περισσότερα να συνεχίζουν για τους τόπους αναπαραγωγής. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες παρυδάτια, όπως τρύγγες, σκαλίδρες, γλαρόνια, τουρλίδες, χελιδόνια και πολλά στρουθιόμορφα. Άλλα είδη που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της εαρινής αποδημίας είναι ο Πελαργός, ο Μαυροπελαργός, ο Ροδοπελεκάνος και ο Αργυροπελεκάνος, η Βαλτόπαπια, ο Κραυγαετός και ο Ψευτομαχητής. Κατά την φθινοπωρινή μετανάστευση παρατηρούνται αρκετά είδη αρπακτικών και στρουθιόμορφων που μετακινούνται προς τις ζεστές χώρες μέσω του Δέλτα του Έβρου. Επίσης, είδη όπως ο Ροδοπελεκάνος και ο Πελαργός παρατηρούνται σε μεγάλους αριθμούς αυτήν την περίοδο.
Λίγα είδη έχουν απομείνει στο Δέλτα του Έβρου, που εξακολουθούν να αναπαράγονται στον υγρότοπο εξαιτίας της συρίκνωσης των βιοτόπων. Ήδη από τη δεκαετία ’70, πολλά σημαντικά είδη πουλιών έχουν σταματήσει να αναπαράγονται και, έκτοτε, παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης ή το καλοκαίρι. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημαντικά είδη τα οποία εξακολουθούν να αναπαράγονται στο Δέλτα, όπως ο Κορμοράνος, ο Σταχτοτσικνιάς, ο Πορφυροτσικνιάς, η Καστανόπαπια, η Βαρβάρα, η Πρασινοκέφαλη, ο Φιδαετός, ο Θαλασσαετός, ο Καλαμόκιρκος, ο Στρειδοφάγος, ο Καλαμοκανάς, η Αβοκέτα, η Αγκαθοκαλημάνα, η Αλκυόνα, ο Μελισσοφάγος, το Νεροχελίδονο και το Νανογλάρονο.
Διεύθυνση: Λουτρά Τραϊανούπολης
Τηλ:25510 61000
www.evros-delta.gr
Το δάσος της Δαδιάς στο Σουφλί
To Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου είναι μια από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Είναι μία από τις πρώτες περιοχές στην Ελλάδα που τέθηκαν σε καθεστώς προστασίας, καθώς εδώ συμβιώνουν και ευδοκιμούν συγκεντρωμένα πολλά είδη της χλωρίδας και της πανίδας της Βαλκανικής χερσονήσου, της Ευρώπης και της Ασίας. Το μωσαϊκό τοπίων που διαμορφώνεται από δάση πεύκης και δρυός, τα οποία διακόπτονται από ξέφωτα, βοσκοτόπια και καλλιεργούμενες εκτάσεις αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για τα αρπακτικά πουλιά. Στο Εθνικό Πάρκο συναντώνται τρία από τα τέσσερα είδη γύπα της Ευρώπης (Μαυρόγυπας, Όρνιο και Ασπροπάρης), ενώ φιλοξενεί τη μοναδική αποικία Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
Η περιοχή αυτή, αποτελεί ένα από τα τελευταία καταφύγια του φτερωτού κόσμου της Ευρώπης. Eχουν παρατηρηθεί εδώ, 36 είδη ημερόβιων αρπακτικών (από τα 38 συνολικά της Ευρώπης). Ειδικά ο μαυρόγυπας με άνοιγμα φτερών έως 3 μ., ζει μόνο εδώ και στην κεντρική Ισπανία. Επί πλέον, έχουν καταγραφεί συνολικά 219 είδη πουλιών, 40 είδη ερπετών και αμφίβιων και 48 είδη θηλαστικών (αγριογούρουνα, αλεπούδες, ασβοί, βίδρες, ζαρκάδια, λαγοί, λύκοι, λαγόγυροι, νυχτερίδες, σκίουροι κ.α.). Ενδιαφέρουσα είναι και η χλωρίδα από αγριολούλουδα, όπως ίριδες, παιόνες και λαδαριές, θάμνους, όπως κουμαριές, ρείκια, σκίνα, φουντουκιές και μεγάλα δέντρα όπως πεύκα, βελανιδιές, ιτιές, λεύκες, πλατάνια, οξιές, γάβροι, σκλήθρα και σφενδάμια.
Στο χωριό Δαδιά στο κέντρο της προστατευόμενης περιοχής βρίσκεται το οικοτουριστικό κέντρο το οποίο περιλαμβάνει κέντρο ενημέρωσης με μόνιμη έκθεση και προβολές ταινιών και διαφανειών, ξενώνα δυναμικότητας 60 κλινών, αναψυκτήριο και πωλητήριο. Μικρό λεωφορείο μεταφέρει τους επισκέπτες σε κλειστό παρατηρητήριο μέσα στο δάσος απ’ όπου μπορούν να δουν τα αρπακτικά όταν έρχονται σε ειδική ταΐστρα για τροφή. Για το σκοπό αυτό, υπάρχουν στη διάθεσή τους κιάλια και τηλεσκόπια.
Διεύθυνση: Κέντρο Ενημέρωσης Δαδιάς
Τηλ: 25540 32209
www.dadia-np.gr
Βάθρες Σαμοθράκης
Η Σαμοθράκη είναι πλούσια σε νερά, εκατοντάδες μικρά ρυάκια και ποταμάκια, με γάργαρο νερό που έρχεται από το Όρος Σάος, κυλούν ορμητικά προς τη θάλασσα. Πλήθος πηγών, οι οποίες κατεβαίνοντας ακτινωτά από το βουνό σχηματίζουν κλιμακωτά καταρράκτες και τις περίφημες «Βάθρες». Φημισμένες είναι οι βάθρα του ποταμού Τσιβδογιάννη.
Κοντά στα Θέρμα είναι «η γριά Βάθρα», από όπου ξεκινά και η ανάβαση στο Όρος Φεγγάρι. Τα μικρά και μεγάλα ρυάκια σχηματίζουν επίσης πολλούς καταρράκτες, το μεγαλύτερο ρέμα του νησιού είναι ο «Φονιάς» με ψηλότερο καταρράκτη του την «Κλείδωση» ύψους 35 μέτρων. Άλλοι καταρράκτες είναι: της «Κακιάς Πλακάς», της «Καριάς» κ.α.
Όμορφους καταρράκτες προσφέρουν ακόμη και τα ρυάκια του Ξεροποτάμου, του Καραγιαννάκη, ο Κρεμαστός, το Γυαλί, ο Άγκιστρος, της Πλατιάς και του Αράπη.
Παρόχθιες περιοχές του Άρδα – Φράγμα ποταμού
Σημαντικό οικοσύστημα του βορείου Έβρου αποτελεί, ο πόταμος Άρδας με το παραποτάμιο δασός κατά μήκος της κοίτης του. Μια μεγάλη ποικιλία από δένδρα, φτελιές, κισσούς, πλατάνια, αγριοτριαντάφυλλα κ.α., Σπάνια ειδή πουλιών όπως ερωδιοί, δρυοκολάπτες, κύκνοι, βουτηχτάρια και αγριόπαπιες συνθέτουν την χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Το φράγμα του Άρδα σε απόσταση 8 χιλιομ. Από τον Κυπρίνο, κατασκευάστηκε το 1969. Έχει μήκος 350 μετρά. Ο ποταμός Άρδας, ο όποιος πηγάζει από την οροσειρά της Ροδόπης, μετά από μια διαδρομή 216 km επί του βουλγαρικού εδάφους, εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος από τον οικισμό της Γαλήνης και διασχίζει, μέχρι την εκβολή του στον ποταμό Έβρο.
Ο ποταμός Άρδας αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα για την περιοχή και το δασός του το οποίο αναπτύσσεται κατά μήκος της κοίτης του, είναι ένας βιότοπος εξαιρετικής σημασίας σε εθνικό επίπεδο. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο φυσικό κάλος, με κυρίαρχο στοιχείο το νερό και προσφέρεται για αναψυχή και άσκηση αθλητικών δραστηριοτήτων. Όλη η περιοχή εντάσσεται στο πρόγραμμα natura 2000.
Απολιθωμένο δάσος Φυλακτού – Λευκίμης
Το απολιθωμένο δάσος της ευρύτερης περιοχής Φυλακτού Λευκίμης του Δήμου Σουφλίου δημιουργήθηκε εξαιτίας των ευνοϊκών συνθηκών απολίθωσης και συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση που υπήρχε στην περιοχή πριν 25.000.000 χρόνια.
Η ηφαιστειακή δράση δημιούργησε θερμά διαλύματα πλούσια σε διοξείδιο του πυριτίου που εισέδυσαν και διαπότισαν τα οποία βρίσκονταν ήδη οι κορμοί των δέντρων και έτσι άρχισε η διαδικασία της απολίθωσης, δηλαδή η αντικατάσταση μόριο προς μόριο, της οργανικής φυτικής ύλης από ανόργανα υλικά του περιβάλλοντος. Μέχρι σήμερα διατηρούνται σε άριστη κατάσταση τα εξωτερικά μορφολογικά γνωρίσματα των κορμών των δέντρων, π.χ. οι αυξητικοί δακτύλιοι, ο φλοιός καθώς επίσης και η εσωτερική δομή του ξύλου από την μικροσκοπική μελέτη της οποίας προσδιορίζεται το γένος και το είδος του απολιθωμένου δέντρου.
Oι ανασκαφές από το πανεπιστήμιο Αθηνών και τον Παλαιοντολόγο καθηγητή Ευάγγελο Βελιτσέλο συνεχίζονται. Τεμάχια από ευρήματα βρίσκονται στο προαύλιο του κέντρου Οικοτεχνίας – Χειροτεχνίας Φυλακτού και στο πάρκο του χωριού, ενώ έξω από το χωριό βρίσκεται η απολιθωμένη βελανιδιά μήκους 19 μέτρων και ηλικίας 25 εκατομμυρίων ετών
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: www.visitevros.gr
